Liposomen

Wat zijn liposomen?

Liposomale voedingssupplementen zijn vrij nieuw op de markt van voedingssupplementen. Wat zijn liposomen? En waarom wordt deze techniek gebruikt? Dit artikel geeft wat achtergrondinformatie over deze biofarmaceutische technologie. Liposomen zijn waardevol en kunnen, als ze op de juiste manier worden gebruikt en gemaakt, veel bijdragen aan een goede gezondheid. 

Liposoom is een samentrekking van de Griekse woorden “Lipos”= vet en “Soma” = lichaam. Liposomen kunnen een geneesmiddel, vaccin of een voedingsstof (nutriënt) veel effectiever vervoeren door het lichaam en daarna onbeschadigd afleveren op de plaats van opname in het bloed. Waardoor de opname in de cellen van het lichaam dus ook beter is, daar waar ze uiteindelijk nodig zijn om hun werk te doen. Ze worden in de medische praktijk gebruikt als transportmiddel voor sommige geneesmiddelen, maar kunnen ook voor voedingssupplementen worden gebruikt. 

In de afgelopen 15 jaar zijn er enkele belangrijke doorbraken geweest in de biofarmaceutische liposoomtechnologie. Dit heeft geleid tot een snelle ontwikkeling van farmaceutische liposomale toepassingen. Dit betekent dat liposomen, naast een specialistische toedieningsvorm voor bepaalde geneesmiddelen, ook kunnen worden ingezet voor de slimme toediening van bepaalde voedingssupplementen.

Liposomen zijn minuscule dubbelwandige bolletjes. Ze zijn tussen de 150-400 nanometer. Dat is zeer klein. Ter vergelijking: 400 nanometer staat gelijk aan 0,4 micrometer en dat is 0,0004 millimeter. Dus niet met het blote oog waarneembaar. Deze bolletjes bestaan uit een zogenaamde micel, dat is een dubbele vetlaag (fosfolipiden genoemd) en een waterige kern. 

In ons product wordt daarvoor GMO-vrije zonnebloemolie gebruikt. Hydrofiele (=in water oplosbare) stoffen zullen in de kern met water oplossen. Lipofiele (= in vet oplosbare stoffen) lossen op in de dubbele vetlaag. Die vetlaag is het gele deel in de rechter dwarsdoorsnede). Op de afbeeldingen hieronder zie je de structuur van een liposoom weergegeven.

Fosfolipiden zijn lichaamseigen stoffen, het zijn namelijk de belangrijkste onderdelen van onze celmembranen (de buitenkant van een cel). De speciale structuur zorgt ervoor dat de werkzame stof beschermd wordt tot hij veilig op de plaats van bestemming is aangekomen: de lichaamscellen. Zo kun je dus heel specifiek een werkzame stof afgeven op de daarvoor bestemde plek met een hogere biologische beschikbaarheid en dus met optimaal effect. 

Waarom is dat transport tot in de cellen belangrijk?

De reis door het lichaam van een traditioneel voedingssupplement verschilt met die van een liposomaal supplement. Een traditioneel supplement komt na inslikken via de slokdarm aan in de maag. De inhoud van de maag is erg zuur. Een deel van de werkzame stof van een traditioneel supplement wordt door dat maagzuur al afgebroken. De maaginhoud is zelfs zo zuur, dat wanneer je een druppel maagzuur op je vinger zou krijgen, je een wondje zou krijgen. 

Na passage van de maag wordt het restant van de nutriënt opgenomen in de darmen en wordt met het bloed via de poortader naar de lever getransporteerd. Dit is het zogenoemde “first -pass” effect, waarbij nog eens een gedeelte verloren kan gaan. Uiteindelijk komt er maar een klein gedeelte aan in de cellen.

Een liposomaal voedingssupplement zorgt ervoor dat de nutriënt nagenoeg ongeschonden door de zure maag wordt getransporteerd, omdat ze verpakt zitten in de fosfolipiden. De darmen herkennen de liposomen als lichaamseigen stof. De darmen geven de vervolgens het liposoom af aan het lymfatische systeem en daarna worden ze afgeleverd aan het bloed. Ze gaan dus niet eerst langs de lever, zoals bij traditionele supplementen. Na afgifte aan het bloed moeten ze op het juiste adres aankomen, namelijk in de cel, waar een werkzame stof zijn “werk” kan doen. Hoe dit precies werkt, wordt verderop in dit artikel beschreven.

Biologische beschikbaarheid, wat is dat ook alweer?

Biologische beschikbaarheid wordt vaak als volgt gedefinieerd: “een farmaceutische term die aangeeft in welke mate de werkzame stof van een geneesmiddel aankomt/beschikbaar is, op de bedoelde plek“. Een hogere biologische beschikbaarheid van liposomen betekent dus dat er bij het gebruik van liposomen een betere opname plaatsvindt dan bij traditionele voedingssupplementen.  Een betere opname betekent meer werkzame stof op de juiste plek en dus meer gezondheidsvoordeel.

Naast een hoge biologische beschikbaarheid leveren liposomen hun actieve ingrediënten af in de cellen, waar ze hun werk kunnen doen. Dit is absoluut noodzakelijk om de hoogste voordelen uit de ingrediënten te halen.

Biologische beschikbaarheid betekent in het lichaam:

Minimale biologische beschikbaarheid – een klein deel (5% tot 20% van de nutriënt wordt opgenomen; de rest gaat verloren in de maag of door het first-pass effect in de lever.

Optimale biologische beschikbaarheid – optimale opname van de nutriënt tot wel 95%. Alleen bij een injectie direct in een bloedvat wordt 100% gehaald.

Hoe weet ik of ik een voedingssupplement heb met kwalitatief goede liposomen?

We realiseren ons dat dit als consument lastig te controleren valt, maar je kunt alsnog op een paar dingen letten waaraan je kan zien dat je een kwalitatief goed product koopt.

1. Let op de ingrediëntenlijst. Fosfolipiden staan vaak vermeld als lecithine, in ons geval van zonnebloemolie. Lecithine is een vetachtige stof waarvan de dubbele wand wordt gemaakt. Dit moet dus vermeld zijn op de ingrediëntenlijst. Ook de keuze voor de kwaliteit lecithine is erg belangrijk. Wij kiezen voor de beste kwaliteit lecithine; deze keuze draagt bij aan een betere houdbaarheid.
2. Let op de vorm van de nutriënt. Ook kun je erop letten in welke vorm de nutriënt aangeboden wordt. Meestal wordt magnesium als magnesium-citraat aangeboden. Ons liposomale magnesium kan het beste worden aangeboden in de vorm van magnesium-bisglycinaat.
3. Let op de prijs. Liposomen maken is een kostbaar proces en gebeurt door middel van geavanceerde technologie. Een goedkoop liposomaal product bestaat eigenlijk niet, je kunt in dit geval twijfelen aan de kwaliteit.
4. Let op de verpakking. Liposomen moeten verpakt zijn in een verpakking die geen licht doorlaat. Zo blijven ze namelijk het meest stabiel. Heb je al een open flesje in huis? Bewaar deze dan zeker in de koelkast.
5. Let op de houdbaarheidsdatum. Goede vloeibare liposomen hebben een houdbaarheid van 2 jaar. Liposomen die in poedervorm worden aangeboden zijn 3 jaar houdbaar.

Liposomen hebben veel voordelen. Ze worden ook steeds vaker ingezet bij geneesmiddelen bijvoorbeeld tegen kanker. Er wordt op dit gebied nog volop onderzoek gedaan. Lipsomen maken het ons heel eenvoudig om het maximale effect te halen uit het voedingssupplement.